Weerloze Alphense Savanna (3) tien jaar geleden vermoord (2024)

ALPHEN AAN DEN RIJN - Met een washand in haar mond en verband om haar gezicht kwam er zaterdag precies tien jaar geleden een eind aan het jonge leven van de 3-jarige Savanna uit Alphen aan den Rijn. Ze werd onder haar bed geschoven en stikte.

De politie ontdekte het lichaampje van Savanna bij toeval toen haar moeder en stiefvader in een bos in Holten (Overijssel) op een weg reden waar ze niet mochten komen. Het overleden kind was in een deken en een douchegordijn gewikkeld en lag in een zak achterin de kofferbak van de wagen.

20 september 2004 staat er op het grafsteentje van de peuter. Slachtoffer van haar eigen moeder en stiefvader. Savanna was 3 jaar oud en woog nog maar 10 kilo toen ze stierf. Ze heeft gevochten tot het allerlaatste moment, maar verloor de strijd van de mensen die haar juist hadden moeten beschermen.

Haar dood sloeg vooral in Alphen aan den Rijn in als een bom. In oktober 2004 liepen ongeveer 400 mensen mee in een stille tocht, ter nagedachtenis aan Savanna. Toenmalig burgemeester Nico Schoof hield een toespraak en riep op om alert te zijn op wat er allemaal achter de voordeur kan gebeuren.

Savanna werd een groot deel van haar leven mishandeld door moeder Sonja en stiefvader Mario. Zo werd ze regelmatig geslagen, opgesloten in een kast of onder de koude douche gezet. Ook was de peuter ernstig ondervoed, omdat ze meestal onregelmatig en slecht te eten kreeg.

In 2006 werd Sonja de J. door het gerechtshof veroordeeld voor doodslag op haar dochtertje. De rechter legde haar een gevangenisstraf van zes jaar en tbs op. Haar partner Mario B. kreeg twee jaar cel en tbs voor zijn betrokkenheid bij de dood van Savanna.

Eerder verklaarde De J. tegenover de rechtbank dat haar dochtertje wel vaker een washandje in haar mond kreeg. 'Ik herinner mij één keer. Ik heb het washandje toen als een bezetene uit de mond van Savanna gehaald, want haar ogen draaiden. Ik was bang voor het leven van Savanna.'

Op 20 september 2004 was het opnieuw raak, maar dat werd het weerloze meisje fataal. 'Savanna en ik kregen ruzie. Ik heb haar toen een klap in haar gezicht gegeven. Ik was schaamteloos bezig met haar. Ik had mijn kind nog nooit zo hard geslagen', aldus moeder Sonja tijdens een verhoor.

Savanna kreeg na die mishandeling opnieuw een washandje in haar mond en verband om haar gezicht gebonden. In hulpeloze toestand werd ze door haar moeder in een zeer kleine ruimte onder haar bed geschoven, waar ze uiteindelijk is gestikt.

'Het korte leven van Savanna moet door het handelen van haar moeder gekenmerkt zijn geweest door pijn, onzekerheid, dreiging en angst', zei de rechter tijdens de uitspraak in 2006. 'Het betrof een mensenleven in de meest kwetsbare vorm. Ze was volledig afhankelijk van met name haar moeder.'

Na de dood van de peuter ontstond commotie, omdat hulpverleners het gezin al jaren volgden. Savanna was in 2002, twee jaar voor haar overlijden, al eens vijf maanden uit huis geplaatst. Maar Bureau Jeugdzorg besloot dat het kind daarna weer terug mocht naar haar moeder en stiefvader.

'Heeft de gezinsvoogd van Savanna gefaald of niet?', vroeg het Openbaar Ministerie zich af. Onderzocht werd of de vrouw nalatig was geweest in de begeleiding van Savanna en of ze het kind misschien opnieuw uit huis had moeten laten plaatsen.

Uit rapporten van het Pieter Baan Centrum bleek namelijk dat Sonja de J. ernstig getraumatiseerd was als gevolg van verwaarlozing en (seksuele) mishandeling in haar jeugd. Ze zat daardoor 'boordevol woede en agressie, die ergens een uitweg moesten vinden'.

De rechter oordeelde in 2007 dat de gezinsvoogd niet al het mogelijke had gedaan om Savanna te beschermen, maar volgens hem was er ‘geen strafrechtelijk verband’ tussen de mishandelingen en de nalatigheid van de jeugdzorgmedewerkster. De vrouw werd daarom vrijgesproken.

De Inspectie Jeugdzorg liet in 2011 weten dat er sinds de dood van de Alphense peuter veel is veranderd binnen de jeugdzorg. Er wordt professioneler en beter samengewerkt. 'Zo zijn er landelijke protocollen en afspraken gemaakt. Iedereen moet zich daar aan houden', zei een woordvoerder.